ده نکته برای فرزندپروری موفق
مقدمه:
والدگری هنر پرورش کودکان است که شامل برنامه ریزی برای والدگری، کسب دانش برای پیاده سازی مهارت های فرزندپروری و همچنین تنظیم منابع برای تأمین نیازهای کودکان است.. برای تبدیل شدن به یک پدر و مادر آگاه در دنیای امروز که به سرعت در حال تغییر است ، والدین باید در مورد عوامل مختلف مانند محیط، نیازهای خاص سن فرزندان، تکنیک های مدیریت رفتار و خدمات پشتیبانی بسیار هوشیار باشند. حال این سوال مطرح می شود که چطور این شیوه ها را در ارتباط با فرزندمان پیاده سازی کنیم؟
روش های ارتقا والدگری مثبت:
فرزندپروری مهمترین شغلی است که تاکنون داشته اید. همچنین یکی از چالش برانگیزترین موضوعات در بین جوامع امروزی است. وظیفه والدگری شما با رشد کردن و بزرگ تر شدن فرزندان تان تغییر می یابد و در سنین نوجوانی دستخوش تغییرات چشمگیری خواهد شد. به نحوه که این تغییرات شما را ملزم می کند تا با نیازها و سن فرزندان خود سازگار شوید.
1- تغییرات مثبت رفتاری را جشن بگیرید.
شناسایی تلاش کودکان به اندازه تلاش واقعی انها مهم است. به عنوان مثال ، اگر فرزند شما لباس ها را تا می کند، آن تلاش و موفقیت را جشن بگیرید حتی اگر دقیقاً درست تا نشده باشد.
2-وقت بگذارید با کودک خود صحبت کنید و واقعاً به او گوش دهید.
کودکان را تشویق کنید که صریح و واضح صحبت کنند و به آنها بگویید که صحبت کردن از طریق بیان کردن احساسات یک روش سالم برای آنهاست که می توانند از این طریق افکار، نیات و مقاصد خود را با دیگران در میان بگذارند. برای دستیابی به این منظور شما می توانید با صحبت کردن در مورد احساسات خودتان الگوی خوبی برای فرزندان خود باشید.
3- یاد دادن نظم و انظباط بهتر از استفاده از تنبیه و مجازات است.
آموزش "نظم و انضباط" به کودکان روشی است برای یادگیری مسئولیت های مادام العمر و رفتارهای قابل قبولی که کودکان از این طریق می توانند خود را مطابق انتظارات خانواده تطبیق دهند. از سوی دیگر ، "تنبیه" باعث می شود کودکان مجبور به تبعیت کردن از رفتارهای خاصی شوند. همین طور این شیوه اجازه نمی دهد کودکان مسئول رفتارهای خود باشند. استفاده از عواقب طبیعی و منطقی زمانی که کودکان مرتکب اشتباه می شوند یا رفتار نادرستی دارند کمک می کند که کودکان نظم و انضباط را بیآموزد و در نتیجه مسئولیت پذیری را یاد بگیرند. به عنوان مثال به جای درگیری دائمی با کودک برای جمع آوری اسباب بازی ها در آخر روز می توان به کودک گفت: " اگر ماشینت را از وی زمین برداری زیر پا له نمی شود و نمی شکند. در نتیجه فردا می تونی دوباره باهاش بازی کنی."
4- مسئولیت پذیری را به طور سازنده بیاموزید.
با دادن فرصت های مکرر به کودکان برای تصمیم گیری در مورد آنچه که او باید در یک شرایط خاص انجام دهد به او مسثولیت پذیری را یاد دهید. به عنوان مثال ، به جای اینکه بگویید "تو ظرف غذای خودت را روی میزها کردی و باید آنها را به سینک ظرفشویی ببری و بشوری. " سعی کنید بگویید ، ظروف کثیف است، به نظر تو برای پاک شدن آن چه کاری باید انجام دهید؟"
5-کودک را از رفتار او جدا کنید.
هرگز به کودک نگویید که او بد است بلکه به رفتار نادرست او اشاره کنید. این موضوع که کودک احساس کند شخصیت او منفی است، دچار احساس گناه خواهد شد و واقعاً به عزت نفس او آسیب می زند. قبل از انتقاد از کودک خود با او ارتباط برقرار کنید.اینگونه نیست که شما او را دوست ندارید بلکه این رفتاری که انجام میدهد را خیلی نمی پسندید. به عنوان مثال ، به جای اینکه بگویید ، "تو مثل یک بچه کوچولو رفتار می کنی و قشقرق راه می اندازی ،" سعی کنید به او بگویید ، "من می دونم که تو ناراحت هستی اما اگر با صدای آرام با من صحبت کنی ، تو را بهتر درک می کنم. فرزند شما باید بداند که عشق شما همیشگی و بدون قید و شرط است و گرچه ممکن است از رفتار او ناراحت باشید ، اما این عشق و دوست داشتن اورا تحت تأثیر قرار نمی دهد
6-اقدامات، بلندتر از کلمات صحبت می کنند.
اگر متوجه شدید که فرزندتان گوش دادن را متوقف کرده است ، به این دلیل است که ما به طور متوسط بیش از 2000 دستور در روز به فرزندان خود می دهیم! آنها وقتی احساس می کنند داریم نق می زنیم یا داد می زنیم ، گوش دادن را متوقف می کنند. به جای گفتن چیزی برای سومین یا چهارمین بار به کودک ، به این فکر کنید که چه اقدامی می توانید انجام دهید. به عنوان مثال ، اگر فرزند شما ادامه دهد و حوله خود را روی زمین حمام بندازد ،به جای اینکه آن را برای او بیاورد یا فریاد بزنید ، به راحتی حوله را بردارید یا آن را در یک قسمت روی زمین بگذارید. وقتی خیس یا کثیف شد خودش متوجه می شود چرا باید آن را از روی زمین بردارد.
7- دوستان فرزند خود را بشناسید و با آنها در ارتباط باشید.
تا سنین قبل از 7 سال معمولا خانواده نقش مهمی در شکل گیری شخصیت کودکان دارند. اما در سنین مدرسه معلمان و همسالان نقش مهمی در شکل گیری شخصیت کودکان دارند. کودک به راحتی در محیط اجتماعی نقش پذیری را می آموزد و دانستن آن که دوستان فرزندان شما چه کسانی هستند به شما کمک خواهد کرد تا خود را برای مقابله با مشکلات ایجاده شده آماده کنید.
برخی نکاتی دانستن آنها در زمینه فرزندپروری به شما کمک می کند:
1-هرگز تکالیف فرزند خود را انجام ندهید. درعوض، برایش روشن کنید که همیشه برای کمک یا پاسخ به هر گونه سوال در دسترس او هستید. همچنین تکالیف فرزند خود را مرور کنید، نه لزوماً به خاطر اینکه بررسی کنید ببینید انجام داده است یا نه ، بلکه برای اطمینان به اینکه فرزند شما همه چیز را یاد گرفته است و مفاهیم درسی را متوجه می شود.
2-اطمینان حاصل کنید که فرزند شما می داند در مواقع ضروری باید چه اقداماتی انجام دهد. مثلا تلفن های ضروری پلیس، آتش نشانی و .... را میداند. در صورتی که در خیابان اصلی مسیر خانه را گم کرد و یا شخصی قصد دزدی یا آسیب به او را داشت چه راهکارها یا اقدامات پیشگیرانه ای می تواند انجام دهد.
3- از کودک خود انتظارات قاطع اما مهربانانه و همراه با انعطاف داشته باشید. کودک شما باید خودش شروع به حل مسائل اش کند. مثلا از او بخواهید بعد از بازی کردن با اسباب بازی هایش آن ها را جمع کند. این موضوع استقلال او را تقویت می کند و او را تشویق می کند که سطح خاصی از مسئولیت پذیری را بپذیرد. فرزند شما یاد می گیرید که اگر دیگران انتظارات را تعیین کنند ، او می تواند به خوبی از پس آنها بربیاید.
کلام آخر
کودک شما ممکن است در زمینه هایی به طور موثرتری رفتار کند و در برخی زمینه ها متفاوت با سطح انتظارات شما رفتار کند. در نتیجه احساس کنید نیازمند بهبود و تقویت مهارت هایش در آن زمینه می باشد. یا ممکن است شما والدینی باشید که کاملا احساس ناامیدی می کنید چرا که تصور می کنید کودک شما در هیچ کدام از مهارتها نتوانسته است انتظارات شما را برآورده کند. و به دنبال راهکارهایی برای بهبود این مهارت ها هستید. اما قبل از اینکه خودتان را سخت گیر و کمال گرا تصور کنید و یا بخواهید هر گونه اقدامی در این زمینه انجام دهید، توصیه ما به شما این است که تصور کنید کسی در اطراف شما بوده است که این مهارت ها را از هنگام تولد و به صورت ارثی با خود به این دنیا آورده باشد؟ یا اینکه به مرور زمان این مهارت ها را تقویت کرده است؟!؟
پس در گام اول ناامید نباشید و برای یادگیری مهارت ها به کودک خود استمرار و صبر داشته باشید و بدانید به مرور زمان شاهد تغییرات مثبتی خواهید بود. و در گام بعدی که شاه کلید یادگیری این مهارت ها می باشد توصیه میکنیم قبل از یاد دادن اصول و قوانین، یک تعامل مثبت و سازنده با کودک خود بسازید. کودکی که نیاز به عشق و تعلق خاطرش برطرف شده باشد آمادگی بیشتری برای شنیدن و انجام دادن و بهبود مهارت هایش دارد. و در گام آخر اینکه هرگز کودک خود را با دیگری مقایسه نکنید. برای کمک به فرزندپروری بهتر ما را در سایر مقالات منتشر شده در وبلاگ دنبال کنید و یا از طریق مشاوره آنلاین و یا مشاوره تلفنی با ما در ارتباط باشید.
Working Together Toolkit 2006 www.ped.state.nm.us www.cesdp.nmhu.edu
تاریخ انتشار: ۱۳۹۹/۰۶/۱۹
کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی